Osmanlı’nın Bosna'daki manevi mirası: Blagay Tekkesi

Bosna-Hersek’in tarihi ve kültürel açıdan en değerli miraslarından biri olan Blagay Tekkesi, yüzlerce yıldır farklı inançlardan insanları ağırlıyor.

Haber Merkezi Mostar’a yaklaşık 12 kilometre uzaklıkta yer alan Blagay Tekkesi, Neretva Nehri’nin önemli kollarından biri olan Buna Nehri’nin kaynağında bulunuyor. Hem doğal güzelliği hem de tarihi dokusuyla öne çıkan bu yapı, Osmanlı döneminden günümüze kadar uzanan bir manevi merkez olma özelliğini koruyor.   Osmanlı’nın izleri ve Blagay Tekkesi’nin önemi Blagay Tekkesi, Osmanlıların 1465 yılında bölgeyi fethetmesinden sonra Bektaşi dervişleri tarafından kuruldu. Osmanlı’nın fetih politikalarından biri olan “kan dökmeden cihat” anlayışıyla hareket eden dervişler, özellikle Balkanlar’da hoşgörü ve adalet temelli bir yaklaşım sergileyerek halkı İslamiyet’e yakınlaştırdı. Boşnak halkının İslam’ı benimsemesinde büyük rol oynayan bu tekke, yüzyıllar boyunca farklı tarikatlara ev sahipliği yaptı. Başlangıçta bir Bektaşi tekkesi olarak kurulan Blagay, Osmanlı’nın bölgedeki varlığının devam etmesiyle Kadiri, Rufai, Halveti ve Nakşibendi tarikatları tarafından da kullanıldı. Günümüzde Nakşibendi tarikatı mensupları tarafından işletilen tekke, tarihi boyunca bölge halkının manevi gelişimine katkı sağladı.   Efsanevi Derviş:Sarı Saltuk Blagay Tekkesi’nin en önemli şahsiyetlerinen biri, Osmanlı’nın manevi liderlerinden kabul edilen Sarı Saltuk’tur.Anadolu ve Rumeli topraklarının fethinde önemli rol oynayan bu efsanevi derviş, Hacı Bektaş-ı Veli’nin öğrencisi olarak yetişmiş ve Osmanlı’nın Balkanlara yayılmasında büyük etki bırakmıştır. Sarı Saltuk’un sadece Müslümanlar için değil, Hristiyanlar için de önemli bir kişi olduğu bilinmektedir. Onun adına Balkanlar ve Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde türbeler bulunmaktadır. En önemli türbelerinden biri ise Blagay Tekkesi içinde yer almaktadır. Halk arasında Sarı Saltuk’un, İslamiyet’in yayılmasını sağlamak amacıyla birçok yerde türbesinin olmasını istediği rivayet edilir.   Tekkenin mimarisi Blagay Tekkesi, Osmanlı mimarisinin sade ve işlevsel yapısını yansıtan bir tasarıma sahiptir. Tekkenin girişinde Osmanlı bayrağı dalgalanmakta olup, içerideki tabelalar Türkçe, Boşnakça, İngilizce ve Rusça olarak hazırlanmıştır. Tekkede türbe, ibadet odaları, misafirhane, mutfak, hamam, iç avlu ve abdesthane bölümleri bulunmaktadır. Blagay Tekkesi, her yıl yerli ve yabancı turistlerin uğrak noktalarından biri olmaya devam ediyor. Özellikle Mayıs ayının ikinci cuma günü ve 28 Mayıs gecesi, Fatih Sultan Mehmet’i anmak amacıyla özel etkinlikler düzenleniyor. Tekkenin mutfağında aşure günlerinde büyük kazanlarda aşure pişirilerek bölge halkına dağıtılıyor. Osmanlı’nın bölge halkına sunduğu adalet, hoşgörü ve sevgi anlayışı, yüzyıllar boyunca korunarak Blagay Tekkesi’nde yaşamaya devam ediyor. Boşnak halkının kendilerini Osmanlı’nın bir parçası olarak görmeleri, bu manevi bağın derinliğini gözler önüne seriyor.