Sudan’da iki yılı aşkın süredir devam eden iç savaş, Darfur’un kalbi El Faşir’de tam bir felakete dönüştü. BM raporlarına göre Nisan 2023’ten bu yana 13 milyon Sudanlı, yani ülke nüfusunun dörtte biri, çatışmalar nedeniyle yaşadığı yeri terk etmek zorunda kaldı. Bu, Sudan tarihinin en büyük göç dalgası.
Paramiliter güç Rapid Support Forces (RSF) – Türkçesiyle Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) – ve Sudan ordusu arasındaki savaş, artık cephe savaşını aşıp doğrudan sivilleri hedef alan bir imha sürecine dönüştü.
BM, RSF’nin Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) desteğiyle hareket ettiğini ve sivillerin sistematik biçimde öldürüldüğünü bildirdi. Uydu görüntüleri, sokaklarda ceset yığınlarını, yanmış mahalleleri ve toplu gömü alanlarını ortaya koyuyor.
Kaç Kişi Öldü, Kaç Kişi Mahsur?
El Faşir’de son iki haftada en az 2.000 sivil katledildi. 177.000 kişi hâlâ kuşatma altında; yiyecek, su ve ilaç bulunamıyor.
Hastaneler hedef alındı. DSÖ verilerine göre, kadın-doğum hastanesine yapılan saldırıda 460 kişi – hastalar, refakatçiler ve sağlık personeli – hayatını kaybetti.
Sudan Doktorlar Sendikası, kentteki ölü sayısının “binlerle ifade edildiğini” duyurdu. Şehrin etrafı tamamen kapatıldığı için ne yardım ne de cenaze kaldırma mümkün olabiliyor.
Tanıklar Ne Anlatıyor?
Şehirden kaçmayı başaran bir hemşire, “Hastaneyi vurduklarında oksijen tüplerine sığınan çocuklar vardı, hepsi yandı” dedi.
Bir diğer tanık, “Kadınlar toplu halde kaçırıldı, evler yakıldı. Erkekler diz çöktürülüp sokakta vuruluyor” ifadelerini kullandı.
Yale Üniversitesi’nin uydu analizleri, toplu infaz ve gömme alanlarına dair kırmızı-yoğun lekeler tespit etti. Uydu fotoğraflarında bir gecede onlarca cesedin aynı noktada belirdiği görülüyor.
BM ve Uluslararası Tepki
Birleşmiş Milletler, El Faşir’deki saldırıların savaş suçu ve insanlığa karşı suç teşkil ettiğini açıkladı.BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Darfur’da yeniden soykırım yaşanıyor” ifadesini kullandı.Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ise “hastanelerdeki ölümler karşısında dehşete kapıldık” dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı da RSF’nin Darfur’daki eylemlerini resmen “soykırım” olarak tanımladı.Türkiye Dışişleri Bakanlığı, sivillerin hedef alınmasını “şiddetle kınıyoruz” açıklamasıyla duyurdu.
Neden Soykırım Deniyor?
Darfur’da RSF’nin hedefi yalnızca askeri hâkimiyet değil. Etnik kimliği “Afrikalı” olan topluluklar – Masalit, Zaghawa, Fur halkları – sistematik olarak hedef alınıyor.
Evler yakılıyor, mahalleler boşaltılıyor, kalanlar öldürülüyor. Bu, uluslararası hukukta “bir etnik grubun kasıtlı biçimde yok edilmesi”, yani soykırım tanımına uyuyor.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, “El Faşir’deki saldırıların örgütlü, planlı ve etnik temelli” olduğunu bildirdi.
Açlık, Göç ve Sessizlik
El Faşir’deki kuşatma yalnızca ölümlerle değil, açlıkla da öldürüyor.BM Gıda Programı (WFP), bölgedeki gıda stoklarının tükendiğini ve halkın “açlık nedeniyle ölmeye başladığını” açıkladı. Şehirde çocuklar ot, ağaç kabuğu ve hayvan yemiyle besleniyor. Yaklaşık 13 milyon insan evini terk etti, bunların 3 milyonundan fazlası çocuk.
Kuzeye, Çad sınırına doğru uzanan kamplar “ölümden kaçışın tek yolu” olarak görülüyor.
Ancak Çad sınırındaki kamplarda da temiz su yok, çocuklar sıtma ve koleradan ölüyor. Uluslararası yardım konvoyları ise hâlâ El Faşir çevresine giremiyor.
Sudan Sessiz Soykırımın Gölgesinde
Sudan’da 2003’teki Darfur katliamlarının ardından bu ölçekte bir insanlık suçu yaşanmamıştı. Bugün sahada yaşananlar, tarihin tekerrür ettiğini gösteriyor:
Yakılmış evler, tecavüze uğramış kadınlar, açlıktan ölen çocuklar… Ve bu kez, dünya yine sessiz.
Birleşmiş Milletler yetkilileri açıkça uyarıyor:
“Eğer müdahale edilmezse, El Faşir 21. yüzyılın Ruanda’sı olacak.” El Faşir’de yaşananlar, Sudan’ın iç savaşı değil; bir halkın sistematik biçimde yok edilişidir.
Dünya kamuoyu ve yardım kuruluşları, geç kalınmadan harekete geçmezse bu sessiz soykırımında sadece tanıkları olacağız.
Kaynaklar
1. BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) – Sudan Durum Raporu, Kasım 2025
2. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) – “El Faşir’de sağlık tesislerine yönelik saldırılar” raporu, 29 Ekim 2025
3. Yale Humanitarian Research Lab – “Mass Killings Continue in El Faşir”, 28 Ekim 2025
4. Al Jazeera – “RSF kills at least 2 000 people in Sudan’s El Faşir”, 29 Ekim 2025
5. The Guardian – “Massacre in El Faşir: Sudan’s Forgotten City”, 1 Kasım 2025
6. Associated Press – “At least 53 killed in Darfur shelter attack”, 11 Ekim 2025
7. Washington Post – “Starvation or execution: Sudanese under siege face death everywhere”, 20 Eylül 2025
8. Amnesty International – “El Faşir’deki saldırılar insanlığa karşı suçtur”, 30 Ekim 2025
9. Sudan Doctors Union – “Casualty Report of El Faşir”, 2 Kasım 2025
10. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) – “13 Million Displaced in Sudan”, 31 Ekim 2025
Yazarın sosyal medya hesapları
Instagram / aslihantoksoy
Facebook / aslıhantoksoy
Youtube / aslihantoksoy
X / aslihantksy