Bir Koleksiyon Oyuncağından Küresel Fenomene... Son dönemin yükselen trendi Labubu bebekleri, tüylü yapısı, sivri kulakları ve belirgin keskin dişleriyle hem korkutucu hem de ilgi çekici bir görünüme sahip. Bu sıra dışı tasarım, kısa sürede sosyal medyada viral olmuş ve koleksiyon meraklılarının gözdesi haline gelmiştir. Labubu karakteri, Hong Kong’lu sanatçı Kasing Lung tarafından 2015’te yaratıldı. Başlangıçta çocuk kitabı karakteri olarak tasarlanan Labubu, 2019’da Çin merkezli Pop Mart ile yapılan işbirliği sonucunda “blind box” (sürpriz kutu) konseptiyle oyuncak figür haline geldi. NBC News’in aktardığına göre, Labubu bugün yalnızca bir oyuncak değil, küresel çapta milyar dolarlık gelir getiren bir popüler kültür fenomeni. Özellikle TikTok ve Instagram’da yayılan içerikler, ünlülerin paylaşımları ve kısıtlı sayıda üretilen “koleksiyon edisyonları” sayesinde insanlar, Labubu’yu edinmeyi adeta bir statü göstergesi olarak görüyor. Bazı satış noktalarında sabahın erken saatlerinde uzun kuyruklar oluşuyor, internet satışlarında ise dakikalar içinde tükeniyor.     Neden Yasaklandı? Labubu’nun küresel popülerliği, beraberinde bazı ülkelerde kısıtlamalar getirdi. Birleşik Krallık’ta sahte Labubu’lar güvenlik testlerinden geçmediği için toplatıldı. Erbil’de çocuk davranışlarını olumsuz etkilediği ve “sürpriz kutu” sisteminin kumar benzeri bir bağımlılık yaratabileceği gerekçesiyle satışına yasak getirildi. Rusya’da etiketsiz satış ve korkutucu görünümün çocuk psikolojisine etkileri gündeme geldi.   Uzmanlara Göre Labubu’nun Çocuk Gelişimine 4 Büyük Zararı 1. Korku ve Kaygı Oluşturma Sivri dişler, öfkeli yüz ifadesi ve yırtıcı görünüm; özellikle okul öncesi çocuklarda kabus, kaygı ve huzursuzluk yaratabiliyor. Çocukların hayal ve gerçek arasındaki sınır algısı gelişmediği için bu görüntüler tehdit olarak algılanabiliyor. 2. Sürpriz Kutu Sistemi ve Kumar Döngüsü “Blind box” yöntemi, çocuk beyninde belirsizlik → merak → tekrar alma isteği → dopamin bağımlılığı döngüsü oluşturuyor. Bu sistem: Tüketim bağımlılığına zemin hazırlıyor, Sabır eşiğini düşürüyor, İstediği karakter çıkmadığında hayal kırıklığı ve değersizlik hissi yaratıyor. Bilimsel araştırmalar, bu tür mekanizmaların ilerleyen yaşlarda bağımlılık ve dürtü kontrol sorunlarını tetikleyebileceğini ortaya koyuyor.   3. Saldırganlık Modelleme Riski Labubu karakterleri, yıkıcı ve saldırgan davranışları “komik” göstererek normalleştirebiliyor. Bandura’nın Sosyal Öğrenme Kuramı’na göre, çocuklar gözlem yoluyla öğrenir. Bu durum saldırganlığın sıradanlaşmasına ve empati eksikliğine yol açabilir.   4. Empati ve Sınır Algısının Zayıflaması Labubu’nun davranış mesajı çocuklara şu şekilde yansıyabilir: "İstediğini yap, kuralları hiçe say, zarar ver ama eğlen." Bu mesaj, çocukların başkalarının duygularını anlamasını zorlaştırır ve sosyal sınır kavramını zayıflatır.   Peki,  Bu Oyuncaklar Neyi “Öğretiyor”? Uzmanlara göre bu tür oyuncaklar, farkında olmadan çocuklara tüketim odaklı, hızlı tatmin arayan, empati yoksunu bir dünya görüşü aşılıyor. Çocuklar, değerleri oyuncağın sunduğu hikâyeden öğreniyor. Labubu gibi figürlerde ise bu hikâye; kaos, saldırganlık ve doyumsuzluk üzerine kurulu olabiliyor.   Ebeveynlere Öneriler: Oyuncak Yerine Oyun Uzmanlar, ebeveynlerin çocuklarıyla birebir zaman geçirmesini, oyuncak yerine oyun sunmasını tavsiye ediyor. Çünkü: Gerçek oyun, sosyal becerileri geliştirir, Ebeveynle geçirilen zaman güven duygusunu besler, Ortak etkinlikler hayal gücünü ve problem çözme yeteneğini artırır. Oyuncak seçerken şu soruları sorun: Bu oyuncak hangi mesajı veriyor? Hangi davranışları teşvik ediyor? Duygusal ve sosyal gelişime katkısı nedir?   Ebeveynler olarak; Labubu bebekleri, yetişkin koleksiyon dünyasının zararsız bir parçası gibi görünebilir. Ancak çocukların gelişim süreci düşünüldüğünde, hem pazarlama yöntemi hem de taşıdığı sembolik mesajlar sebebiyle dikkatle değerlendirilmesi gereken bir trend haline gelmiştir. Ebeveynlerin görevi, popüler kültürün dayattığı “trend”leri sorgulamak ve çocuklarına yalnızca maddi değil, duygusal anlamda da zenginleştirici oyun ortamları sunmaktır. Çünkü çocuklar oyuncaklarla değil, birlikte geçirilen kaliteli zamanla büyür.   Yazarın sosyal medya hesapları Instagram / aslihantoksoy X / aslihantksy Facebook / aslıhantoksoy Youtube / aslihantoksoy