Çocuk ihmali sessiz ilerleyen bir gölge gibi sızar hayatlara; bazen derin bir iç çekiş, bazen kaçırılan buğulu bakışlar, bazen akademik bir gerileme. Hepsi birer kapanmayan yara olur o en masumların hayatlarında ve bir ömür boyu kanar kanar kanar… Çocuklar, toplumsal algıda dünyanın en masum, sevilmeye en değer ve en kıymetli varlıkları olarak görülmelerine rağmen, aynı zamanda en sık ihmal edilen grupların başında gelmektedir. Ebeveynler için evlat sevgisi tartışmasız bir öncelik taşısa da, aynı ebeveynler farkında olmadan çocuklarının ihmali konusunda başlıca sorumlular haline gelebilmektedir. İhmalin tanımlanması ve tespiti karmaşık bir meseledir; zira çocuğa yönelik tutum ve davranışların arkasında derinlemesine kök salmış bireysel inançlar, sosyal normlar, toplumsal değer yargıları, geleneksel uygulamalar ve aile içi dinamikler yer almaktadır. Söz konusu davranışlar, toplumda yaygın biçimde "normal" olarak kabul edildiği için ihmal kategorisinde değerlendirilmeyebilmekte; çocuklar da bu duruma zamanla alışarak onu olağan bir gerçeklik olarak içselleştirmektedir. Anne baba kucağına ve şefkatine yoğun şekilde ihtiyaç duyan masum çocuklar maalesef şiddet mağdurları arasında ilk sırada yer almaktadırlar. Mağduriyetin soncunda bu çocuklarda hayatları boyunca sürebilecek fiziksel, ruhsal, sosyal ve bilişsel olumsuzluklar oluşabilmektedir. Araştırmalardan elde edilen veriler bu durumu destekler nitelikte olarak, dünyada çocuk nüfusun %1-2’si ihmal edildiğini göstermektedir.  Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 2018 yılı araştırmasına göre dünya üzerinde fiziksel istismara maruz kalan çocukların oranı %23, cinsel istismara maruz kalan kız çocuklarının oranı %18, erkek çocuklarının oranı %8, duygusal istismara maruz kalan çocukların oranı %36 ve ihmale uğrayan çocukların oranı %16 olarak belirlenmiştir. 2011 yılında Çocuk Koruma Servisleri tarafından tespit edilen 681.000 çocuk istismarı ve ihmali vakasının %78.5 oranında daha önceden ihmale maruz kaldığı belirlenmiştir. Çocuk İhmali nedir? Çocuğa bakmakla yükümlü kimselerin, çocuğun beslenme, giyinme, barınma, eğitim, sağlık, diş sağlığı ve sevgi gibi temel gereksinimlerini karşılamada ihmal göstermesi, çocuğun beden ve ruh sağlığının veya bedensel, duygusal, sosyal ya da ahlaki gelişiminin engellenmesidir. Ebeveyn veya bakım veren kişi, çocuğa sahip olduğu kaynaklarla orantılı bir şekilde yaşama alanı sağlamalıdır.  Yapılan bazı çalışmalar, ihmale maruz kalanların en çok 0-3 yaş aralığındaki çocuklar, kız çocukları ve engelli-hasta çocukların olduğu yönündedir.  Yine bazı araştırmalara göre, ihmale uğrayan çocukların ebeveynleri ve aile yapısı ile kendi ebeveynlerinin davranış ve tutumları arasında benzerlik bulunduğu düşünülmektedir. İhmal anne babaların farkında ve bilinçli olarak yapmadıkları ve kendi ebeveynlerinden görerek öğrendikleri davranışlar olabilmektedir. İhmalde bilerek veya bilmeyerek çocuğun gelişimini riske atan bedensel veya duygusal saldırı söz konusudur. Bilerek isteyerek sorumlulukların yerine getirilmediği durumlarda bu davranışlara aktif ihmal, bilgisizlikten veya imkansızlıktan kaynaklı sorumlulukların yerine getirilmemesi durumunda ise pasif ihmalden söz etmek mümkündür. Bireylerin çocuklukta maruz kaldıkları ihmalin, yetişkinlik döneminde de olumsuz etkileri olduğu ve ruhsal anlamda birçok problem yaşadıkları bilinmektedir. İhmal Türleri: Fiziksel ihmal: Çocuğun beslenme, barınma, oyun, temizlik, giyinme, güvenli bir yaşam ortamı ihtiyaçlarının karşılanmaması. Eğitimsel ihmal: Çocuğun okula gönderilmemesi veya okula gönderildiği halde okuldaki durumu ile ilgilenilmemesi, eğitim gereksinimlerinin göz ardı edilmesi. Cinsel ihmal: Çocuğa yaşına ve gelişimine uygun verilmesi gereken cinsel eğitimin zamanında verilmemesi. Duygusal ihmal: Çocuğun ihtiyaç duyduğu sevgi, ilgi ve yakınlığın gösterilmemesidir.   İhmalin Çocuklar üzerinde etkileri: Çocuklarda kendini güvende hissetmeme, yalnız ve korunmasız hissetme, özgüven eksikliği, gelişim gerilikleri, öfke, şiddet, iletişim problemleri, ölüme kadar giden sağlık problemleri, çeşitli davranış bozuklukları, eşya veya madde istifleme, ilgi çekmek için farklı problemler yaratma, akademik başarıda düşüş veya düşük akademik başarı şeklinde kendini gösterebilir.  Çocuklukta maruz kalınan ihmalin yetişkinlikte etkileri:  Depresyon, kendine ve başkalarına güvenmeme, intihar girişimi veya kendine zarar verme eğilimi, gelişim geriliği, benlik bilincinin oluşmaması, duygu yönetiminde eksiklik, iletişim problemleri, şiddet eğilimi, aşırı madde bağımlılığı, alışveriş vs düşkünlüğü. Ebeveynler ne yapmalı? İhmalin çoğu zaman fark edilemediği ve bazı durumların normalleştirebileceği gerçeğinden yola çıkarak ebeveynlerin ihmal davranışı içinde olup olmadıklarını anlayabilmesi için bilinçli bir şekilde kendi tutum ve davranışlarını gözden geçirmeleri çok önemli. Ebeveynlerin çocuklarıyla iletişim kurma şekillerini ve sürelerini gözden geçirmeleri, çocuğumun duygularını anlayabiliyor muyum, sorusuna cevap aramaları gerekir. ‘Çocuklar ebeveynleriyle içinde bulundukları durumları rahatlıkla konuşabiliyor mu?’ sorusuna ne cevap veriliyor bakmak lazım. Ebeveynler çocuklarına ne kadar zaman ayırıyor ve bu zamanın ne kadarı gerçekten kaliteli? Ev ortamı çocuk için güvenli mi? Çocuklar dijital tehlikelerden ve dış dünyadan gelebilecek tehlikelerden evde ve dışarıda ne kadar korunabiliyor veya ne tür tedbirler alınıyor? Çocuğun uyku düzeni, temizlik ve beslenme alışkanlıkları, giyimi ve diğer ihtiyaçları düzenli ve zamanında karşılanabiliyor mu? Çocuğa mahremiyet eğitimi verilmiş mi? Çocuğun yanında ev ortamında mahremiyet sınırlarına dikkat ediliyor mu? Unutmayalım her çocuk sevgi, ilgi ve güvenli ve sağlıklı bir hayat yaşamayı hak eder. Bir çocuğun gözlerindeki güven duygusu ve mutluluk anne babanın ilgi ve sevgisiyle şekillenir. Sevildiğini ve değerli olduğunu hisseden çocuk hayata karşı her zaman sapasağlam adımlarla ve güçlü bir şekilde tutunur. Çocukların gözlerine hüzün değil mutluluk ekelim efendim.    HAFTANIN ÖNERİSİ: Bu hafta ihmal üzerine bir çalışma yapmak faydalı olacaktır.Alışkanlık sandığımız ama ihmal olan davranışlar var mı?Çocukların davranışları da  gözlemlenebilir. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/ihmal-istismar.html   https://www.nobelyayin.com/e_tanitim/cocuk_istismari_blm_152919.pdf  https://bingol.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_09/22095701_Yhmal_ve_Ystismar_-_Veli.pdf   https://bddo.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/67/14/703629/dosyalar/2019_02/19110845_OCAK-_YUBAT_4_BELGE.pdf